De meest eerlijke graadmeter om de omvang van het coronavirus in Nederland te monitoren is de meting van het rioolwater, zegt Marion Koopmans. En wie daarnaar kijkt, kan bijna niet anders dan even schrikken. Het aantal virusdeeltjes dat in het rioolwater wordt aangetroffen, ligt liefst veertien keer zo hoog als vorig jaar om deze tijd. Het ligt zelfs hoger dan in 2021. Dat was de zomer waarin de deltavariant oprukte, de zomer van ‘Dansen met Jansen’ ook. Het kabinet was toen iets te enthousiast met het versoepelen van sommige maatregelen. Een grote besmettingsgolf was het gevolg.

De huidige golf is op veel punten onvergelijkbaar met die van toen, benadrukt Koopmans, hoogleraar virologie aan het Erasmus MC in Rotterdam. ,,Veel minder vaak dan toen veroorzaakt corona een ernstig ziektebeeld. Je ziet nu bijvoorbeeld dat het aantal ziekenhuisopnames ondanks een stijgend aantal coronabesmettingen amper toeneemt.”

Betere afweer

De meeste mensen zijn inmiddels goed beschermd tegen ernstige corona, door vaccinaties en door eerdere besmettingen, die voor een betere afweer tegen het virus zorgen. Daardoor zijn de symptomen bij besmetting vaak mild. Hoesten, een verstopte neus, hoofdpijn, spierpijn, dat soort dingen. Toch geeft in de Infectieradar van het RIVM 1,3 procent van de deelnemers (omgerekend ongeveer 1 op de 80 mensen) aan afgelopen week een positieve coronatest te hebben afgelegd. Ter vergelijking: in de week van 15 april was er helemaal niemand die een positief testresultaat rapporteerde.

Langdurige klachten

Het kan per persoon verschillen hoe lang het duurt voordat iemand herstelt na COVID-19. Een deel van de mensen blijft lang klachten houden na een coronabesmetting. Dit heet post-COVID of Long COVID. Sinds 28 juni 2024 is er een nieuw onderzoeksportaal(externe link) geopend voor mensen met post-COVID. 

-

https://www.rivm.nl/corona/actueel/virusvarianten

Sinds week 48 van 2023 werd BA.2.86 subvariant JN.1 dominant in Nederland. Momenteel circuleren diverse subvarianten van JN.1 in de kiemsurveillance, waaronder KP.2 en KP.3.  Subvariant KP.3 komt het meeste voor. Circulerende subvarianten tonen veel genetische verschillen ten opzichte van de eerdere varianten die circuleerden en worden daarom wereldwijd nauwlettend gevolgd. Er zijn nu geen aanwijzingen dat deze subvarianten ziekmakender zijn dan de eerdere omikron-varianten. 

Het beeld in rioolwater komt over het algemeen overeen met dat in de kiemsurveillance. Momenteel worden voornamelijk JN.1 varianten aangetroffen, waarbij de KP.3 subvariant het meest voorkomt.

Er komen weer priklocaties verspreid door de regio, zodat mensen nooit ver hoeven te reizen. ,,We vaccineren ook op tijdelijke locaties, zoals buurthuizen en sporthallen. De locaties komen eind augustus op onze website te staan, op het moment dat mensen een afspraak kunnen maken”, aldus de woordvoerder van GGD Gelderland-Zuid. De GGD’s zijn weer volop bezig met het werven van tijdelijke medewerkers voor de landelijke najaarscampagne. Alleen al GGD Gelderland-Zuid schakelt 150 nieuwe medewerkers in.

Coronaprik thuis

Mensen die door hun gezondheid niet zelfstandig of met hulp van anderen naar een priklocatie kunnen komen, kunnen vanaf 27 augustus bellen met 0800-7070 (maandag tot en met vrijdag, van 09.00 tot 17.00 uur). GGD-medewerkers kijken dan of ze de coronaprik thuis kunnen geven. Bewoners van zorginstellingen krijgen de prik in het zorgcentrum waar ze wonen.

-

Heel veel mensen hebben nu corona of hebben het net gehad. Eén op de tachtig mensen is volgens gezondheidsinstituut RIVM inmiddels besmet of besmet geweest.
De vraag is of zij dan ook een prik moeten gaan halen. ,,Mensen die net corona hebben gehad, bouwen antistoffen op tegen corona. Deze persoon hoeft dan zes maanden na het doormaken van corona geen nieuwe vaccinatie te krijgen”, zegt een woordvoerder van de GGD Gelderland-Zuid.

Eigenlijk, zegt Koopmans, zou een aantal basisadviezen dat tijdens de coronaperiode van kracht was (in de elleboog niezen, waar mogelijk thuiswerken, mondmaskers) onderdeel moeten zijn van ons normale gedrag. ,,Net als bij griep zijn de mensen die echt ziek kunnen worden van het coronavirus de mensen met een kwetsbare gezondheid. We hebben best veel kwetsbare groepen in Nederland en die zijn niet altijd te herkennen. Met simpele maatregelen zou je die mensen beter kunnen beschermen.”

Onderzoeksinstituut Nivel constateerde vorige week dat het aantal patiënten dat zich met coronaklachten tot de huisarts wendt weliswaar nog steeds relatief laag is, maar dat er wel een stijgende trend zichtbaar is. Die stijgende trend doet zich vooral voor bij mensen boven de 65 jaar.